Γλωσσομάθεια - Λεξιπενία- Αργκό
Νεοελληνική γλώσσα γ΄ γυμνασίου : ενότητα 2η
Γλώσσα: Ορισμός
Γλώσσα ονομάζεται ένας κώδικας σημείων ορισμένης μορφής (γλωσσικής), με τα οποία επιτυγχάνεται η επικοινωνία των μελών μιας γλωσσικής κοινότητας. Μέσω της γλώσσας ο άνθρωπος πραγματώνει την υπαρξιακή του ανάγκη για επικοινωνία, την κοινωνική του διάσταση. Ανταλλάσσει πληροφορίες και γνώσεις, ιδέες και γνώμες, εκφράζει τον πλούτο του συναισθηματικού του κόσμου. Η γλώσσα, όμως, είναι άρρηκτα δεμένη με τη νόηση, όπως ευφυώς πρώτοι διαπίστωσαν οι αρχαίοι Έλληνες και το δήλωσαν με τη λέξη «Λόγος». Η σκέψη μας, ο εσωτερικός μας κόσμος, υφίσταται αντικειμενικά από τη στιγμή που εκφράζεται μέσω της γλώσσας. Κατά τον \νϊΙΙ§εη8ΐεΐη «τα όρια της γλώσσας μου δηλώνουν τα όρια του κόσμου μου». Συνεπώς, όσο πιο πλούσια είναι μια γλώσσα τόσο μεγαλύτερος θα είναι και ο πλούτος των πνευματικών διανοημάτων της κοινότητας που τη χρησιμοποιεί. Ταυτόχρονα, η κοινή γλώσσα διαμορφώνει και συντηρεί την ταυτότητα ενός λαού, τη συνείδηση ενός έθνους. Απεικονίζει την πνευματική του στάθμη, τη νοοτροπία και την ιδιαιτερότητα του. Μέσω της γλώσσας, εξάλλου, ένας λαός γίνεται κοινωνός της ιστορίας και της παράδοσης του, αποκτά την αίσθηση της ιστορικής του παρουσίας και συνέχειας. Επιπλέον η γλώσσα προάγει τα γράμματα, τις τέχνες, την επιστήμη, την παιδεία. Δημιουργεί πολιτισμό και τον διασώζει για τις επόμενες γενιές. Ειδικά η ελληνική γλώσσα έχει μια αδιάλλειπτη ιστορική παρουσία τουλάχιστον τριών χιλιάδων ετών. Με τον τεράστιο πλούτο των λέξεων (που, ας σημειωθεί, δεν έχει ακόμα επαρκώς οριοθετηθεί), με την ικανότητα της να δηλώνει ακόμα και τις λεπτότερες αποχρώσεις της σκέψης, δημιούργησε έναν ανώτερο πολιτισμό και συνέβαλε στην ιστορική συνέχεια του ελληνικού έθνους.
Αίτια γλωσσικής συρρίκνωσης
1. Ανάπτυξη της τεχνολογίας: Η ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη απλούστευσε τη ζωή του ανθρώπου και τις επικοινωνιακές του ανάγκες. Παράλληλα, η χρήση των τεχνολογικών επιτευγμάτων στην καθημερινή ζωή επέβαλε στο λεξιλόγιο μας μια σειρά εξειδικευμένων τεχνικών όρων. Τέλος, ο ρυθμός της ζωής στις σύγχρονες πολιτείες χαρακτηρίζεται από το άγχος, την ταχύτητα, τη βιασύνη, αλλά και την αποξένωση, την αλλοτρίωση, τη μοναξιά.
2. Λειτουργία των ΜΜΕ: Η εικόνα, με την παντοδυναμία της, παραγκώνισε τον λόγο, γραπτό και προφορικό. Επίσης, η πολυσήμαντη εκφραστικότητα, η αρμονία και η ποιητικότητα της ελληνικής γλώσσας βιάζονται από τη συμπιεσμένη και κωδικοποιημένη μορφή που απαιτεί, για την απρόσκοπτη κατανάλωση του, το διαφημιστικό ή «ενημερωτικό» μήνυμα. Τέλος, μια μεγάλη μερίδα των λειτουργών των ΜΜΕ κακοποιεί βάναυσα τη γλώσσα, χωρίς δική του υπαιτιότητα πολλές φορές.
3. Λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος: Τα εκπαιδευτικά συστήματα, ειδικά των αναπτυγμένων χωρών της Δύσης, είναι πλέον προσανατολισμένα στην εξειδικευμένη και τεχνοκρατική παιδεία. Έτσι, η διδασκαλία της γλώσσας στο ελληνικό σχολείο είναι περιορισμένη χρονικά και επιφανειακή. Από την άλλη, η ανεδαφική παιδεία, που προσφέρεται στους μελλοντικούς λειτουργούς της εκπαίδευσης, δημιουργεί δασκάλους με ανεπαρκή γλωσσική κατάρτιση και επομένως ανίκανους να εμπνεύσουν τη «γλωσσική αγωνία» στους μαθητές τους.
4. Λειτουργία της οικογένειας: Οι γονείς διαθέτουν σήμερα ελάχιστο χρόνο στην ανατροφή των παιδιών τους με αποτέλεσμα να περιορίζονται αισθητά τα γλωσσικά ερεθίσματα μέσω των οποίων αναπτύσσεται η γλωσσική ικανότητα του ατόμου.Λύσεις για την αντιμετώπιση της γλωσσικής συρρίκνωσης
1. Εκπαίδευση: Οι αξίες της ανθρωπιστικής παιδείας είναι ανάγκη να διαποτίσουν και το εκπαιδευτικό σύστημα στην οργάνωση και λειτουργία του. Γι' αυτό απαιτούνται καταρτισμένοι και γλωσσικά ευαισθητοποιημένοι δάσκαλοι, άρτια μέσα και μέθοδοι διδασκαλίας.
2. Προβολή του βιβλίου: Ο γραπτός λόγος είναι συνήθως περισσότερο φροντισμένος, αν και όχι πάντα το ίδιο άμεσος και ζωντανός, από τον προφορικό. Έτσι, το βιβλίο είναι το αποτελεσματικότερο μέσο εμπλουτισμού μιας γλώσσας και εθισμού των αναγνωστών στην άρτια χρήση της.
3. ΜΜΕ: Το παράδειγμα των προσώπων που χειρίζονται «δημόσια» τον λόγο είναι καθοριστικής σημασίας, αφού τα πρόσωπα αυτά συνήθως προβάλλονται ως γλωσσικά πρότυπα.
1. Ανάπτυξη της τεχνολογίας: Η ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη απλούστευσε τη ζωή του ανθρώπου και τις επικοινωνιακές του ανάγκες. Παράλληλα, η χρήση των τεχνολογικών επιτευγμάτων στην καθημερινή ζωή επέβαλε στο λεξιλόγιο μας μια σειρά εξειδικευμένων τεχνικών όρων. Τέλος, ο ρυθμός της ζωής στις σύγχρονες πολιτείες χαρακτηρίζεται από το άγχος, την ταχύτητα, τη βιασύνη, αλλά και την αποξένωση, την αλλοτρίωση, τη μοναξιά.
2. Λειτουργία των ΜΜΕ: Η εικόνα, με την παντοδυναμία της, παραγκώνισε τον λόγο, γραπτό και προφορικό. Επίσης, η πολυσήμαντη εκφραστικότητα, η αρμονία και η ποιητικότητα της ελληνικής γλώσσας βιάζονται από τη συμπιεσμένη και κωδικοποιημένη μορφή που απαιτεί, για την απρόσκοπτη κατανάλωση του, το διαφημιστικό ή «ενημερωτικό» μήνυμα. Τέλος, μια μεγάλη μερίδα των λειτουργών των ΜΜΕ κακοποιεί βάναυσα τη γλώσσα, χωρίς δική του υπαιτιότητα πολλές φορές.
3. Λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος: Τα εκπαιδευτικά συστήματα, ειδικά των αναπτυγμένων χωρών της Δύσης, είναι πλέον προσανατολισμένα στην εξειδικευμένη και τεχνοκρατική παιδεία. Έτσι, η διδασκαλία της γλώσσας στο ελληνικό σχολείο είναι περιορισμένη χρονικά και επιφανειακή. Από την άλλη, η ανεδαφική παιδεία, που προσφέρεται στους μελλοντικούς λειτουργούς της εκπαίδευσης, δημιουργεί δασκάλους με ανεπαρκή γλωσσική κατάρτιση και επομένως ανίκανους να εμπνεύσουν τη «γλωσσική αγωνία» στους μαθητές τους.
4. Λειτουργία της οικογένειας: Οι γονείς διαθέτουν σήμερα ελάχιστο χρόνο στην ανατροφή των παιδιών τους με αποτέλεσμα να περιορίζονται αισθητά τα γλωσσικά ερεθίσματα μέσω των οποίων αναπτύσσεται η γλωσσική ικανότητα του ατόμου.Λύσεις για την αντιμετώπιση της γλωσσικής συρρίκνωσης
1. Εκπαίδευση: Οι αξίες της ανθρωπιστικής παιδείας είναι ανάγκη να διαποτίσουν και το εκπαιδευτικό σύστημα στην οργάνωση και λειτουργία του. Γι' αυτό απαιτούνται καταρτισμένοι και γλωσσικά ευαισθητοποιημένοι δάσκαλοι, άρτια μέσα και μέθοδοι διδασκαλίας.
2. Προβολή του βιβλίου: Ο γραπτός λόγος είναι συνήθως περισσότερο φροντισμένος, αν και όχι πάντα το ίδιο άμεσος και ζωντανός, από τον προφορικό. Έτσι, το βιβλίο είναι το αποτελεσματικότερο μέσο εμπλουτισμού μιας γλώσσας και εθισμού των αναγνωστών στην άρτια χρήση της.
3. ΜΜΕ: Το παράδειγμα των προσώπων που χειρίζονται «δημόσια» τον λόγο είναι καθοριστικής σημασίας, αφού τα πρόσωπα αυτά συνήθως προβάλλονται ως γλωσσικά πρότυπα.
Γλωσσομάθεια
Αξία της γλωσσομάθειας
1. Επαγγελματική αποκατάσταση: Το άτομο που γνωρίζει ξένες γλώσσες μπορεί να εργαστεί στο εξωτερικό ή σε ξένες επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Παράλληλα, η γλωσσομάθεια αποτελεί τυπικό προσόν σε μία ιδιαίτερα ανταγωνιστική αγορά εργασίας.
2. Διεύρυνση πνευματικών οριζόντων: Η γλώσσα αντικατοπτρίζει τον πολιτισμό ενός λαού και την ιδιοσυγκρασία των ανθρώπων. Το άτομο λοιπόν που γνωρίζει πολλές ξένες γλώσσες μαθαίνει να αντιμετωπίζει τον κόσμο με μεγαλύτερη ανεκτικότητα και λιγότερο φανατισμό.
3. Ανάπτυξη του πολιτισμού: Μέσω των γλωσσών επιτυγχάνεται η ανταλλαγή πολιτιστικών στοιχείων μεταξύ διαφορετικών λαών.
4. Ανάπτυξη τουρισμού: Ο επισκέπτης αισθάνεται οικειότητα όταν επικοινωνεί με ανθρώπους που μιλούν τη γλώσσα του.
Αξία της γλωσσομάθειας
1. Επαγγελματική αποκατάσταση: Το άτομο που γνωρίζει ξένες γλώσσες μπορεί να εργαστεί στο εξωτερικό ή σε ξένες επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Παράλληλα, η γλωσσομάθεια αποτελεί τυπικό προσόν σε μία ιδιαίτερα ανταγωνιστική αγορά εργασίας.
2. Διεύρυνση πνευματικών οριζόντων: Η γλώσσα αντικατοπτρίζει τον πολιτισμό ενός λαού και την ιδιοσυγκρασία των ανθρώπων. Το άτομο λοιπόν που γνωρίζει πολλές ξένες γλώσσες μαθαίνει να αντιμετωπίζει τον κόσμο με μεγαλύτερη ανεκτικότητα και λιγότερο φανατισμό.
3. Ανάπτυξη του πολιτισμού: Μέσω των γλωσσών επιτυγχάνεται η ανταλλαγή πολιτιστικών στοιχείων μεταξύ διαφορετικών λαών.
4. Ανάπτυξη τουρισμού: Ο επισκέπτης αισθάνεται οικειότητα όταν επικοινωνεί με ανθρώπους που μιλούν τη γλώσσα του.
Προβλήματα που προκαλεί η γλωσσομάθεια
1. Σύγχυση: Το άτομο που γνωρίζει πολλές ξένες γλώσσες αναγκάζεται να μεταφράζει από τις γλώσσες αυτές στη μητρική του.
2. Οικονομική επιβάρυνση: Την εκμάθηση ξένων γλωσσών έχει αναλάβει η ιδιωτική πρωτοβουλία και όχι η δημόσια εκπαίδευση.
3. Γλωσσική συρρίκνωση: Με τη διδασκαλία ξένων γλωσσών ξένες λέξεις εισάγονται στο λεξιλόγιο της ελληνικής. Παράλληλα, επεκτείνεται η διδασκαλία των ξένων γλωσσών στην ελληνική εκπαίδευση πολλές φορές σε βάρος της μητρικής γλώσσας.
4. Ξενομανία - ξενοφοβία: Η «υποχρεωτική» γλωσσομάθεια οδηγεί τον Έλληνα στο να θαυμάζει ή να αντιπαθεί τον λαό του οποίου τη γλώσσα αναγκαζόμαστε να μάθουμε.
1. Σύγχυση: Το άτομο που γνωρίζει πολλές ξένες γλώσσες αναγκάζεται να μεταφράζει από τις γλώσσες αυτές στη μητρική του.
2. Οικονομική επιβάρυνση: Την εκμάθηση ξένων γλωσσών έχει αναλάβει η ιδιωτική πρωτοβουλία και όχι η δημόσια εκπαίδευση.
3. Γλωσσική συρρίκνωση: Με τη διδασκαλία ξένων γλωσσών ξένες λέξεις εισάγονται στο λεξιλόγιο της ελληνικής. Παράλληλα, επεκτείνεται η διδασκαλία των ξένων γλωσσών στην ελληνική εκπαίδευση πολλές φορές σε βάρος της μητρικής γλώσσας.
4. Ξενομανία - ξενοφοβία: Η «υποχρεωτική» γλωσσομάθεια οδηγεί τον Έλληνα στο να θαυμάζει ή να αντιπαθεί τον λαό του οποίου τη γλώσσα αναγκαζόμαστε να μάθουμε.
Αργκό των νέων
Ορισμός :Αργκό είναι μια συνθηματική γλώσσα (ιδιόλεκτος-κοινωνική διάλεκτος) που χρησιμοποιείται από ορισμένες κοινωνικές ομάδες και αποκλίνει από τον κοινό γλωσσικό κώδικα. Χρησιμοποιείται κυρίως από τη νέα γενιά και είναι «ακατανόητη» από τους μεγαλύτερους
Ορισμός :Αργκό είναι μια συνθηματική γλώσσα (ιδιόλεκτος-κοινωνική διάλεκτος) που χρησιμοποιείται από ορισμένες κοινωνικές ομάδες και αποκλίνει από τον κοινό γλωσσικό κώδικα. Χρησιμοποιείται κυρίως από τη νέα γενιά και είναι «ακατανόητη» από τους μεγαλύτερους
Αίτια χρήσης της αργκό από τους νέους
1. Φύση των νέων: Οι νέοι από τη φύση τους έχουν την τάση να διαφοροποιούνται από τον κατεστημένο τρόπο ζωής και συμπεριφοράς ως μια μορφή αντίστασης και διαμαρτυρίας. Αυτό εκφράζεται και μέσω της γλώσσας.
2. Ανάπτυξη της τεχνολογίας: Οι νέοι, απόλυτα εξοικειωμένοι με την εξέλιξη της τεχνολογίας, χρησιμοποιούν στην καθημερινή εκφορά του λόγου τεχνολογικούς όρους που οι παγιωμένες μορφές της γλώσσας δεν μπορούν να εκφράσουν.
3. Ταχύτητα ζωής: Ο γρήγορος ρυθμός της σύγχρονης ζωής απαιτεί περισσότερο κωδικοποιημένες μορφές επικοινωνίας, κάτι που εξασφαλίζει η ιδιόλεκτος των νέων.
4. ΜΜΕ: Τα ΜΜΕ δημιουργούν και προβάλλουν νεολογισμούς, τους οποίους οι νέοι, έχοντας έμφυτη την τάση της μίμησης, υιοθετούν εύκολα.
5. Συνοχή νεανικών ομάδων: Η αργό των νέων είναι ένας κώδικας επικοινωνίας, μια «μυστική» γλώσσα που εξασφαλίζει τη συνοχή και την αναγνώριση των μελών μιας νεανικής ομάδας (π.χ. οπαδοί μιας ποδοσφαιρικής ομάδας, «φαν» ενός είδους μουσικής κτλ.).
6. Γλωσσική συρρίκνωση: Η κοινωνία δεν φρόντισε να διδάξει στους νέους τον πλούτο της γλώσσας αλλά και τους κινδύνους που ελλοχεύουν από την ευρεία χρήση της αργκό..
1. Φύση των νέων: Οι νέοι από τη φύση τους έχουν την τάση να διαφοροποιούνται από τον κατεστημένο τρόπο ζωής και συμπεριφοράς ως μια μορφή αντίστασης και διαμαρτυρίας. Αυτό εκφράζεται και μέσω της γλώσσας.
2. Ανάπτυξη της τεχνολογίας: Οι νέοι, απόλυτα εξοικειωμένοι με την εξέλιξη της τεχνολογίας, χρησιμοποιούν στην καθημερινή εκφορά του λόγου τεχνολογικούς όρους που οι παγιωμένες μορφές της γλώσσας δεν μπορούν να εκφράσουν.
3. Ταχύτητα ζωής: Ο γρήγορος ρυθμός της σύγχρονης ζωής απαιτεί περισσότερο κωδικοποιημένες μορφές επικοινωνίας, κάτι που εξασφαλίζει η ιδιόλεκτος των νέων.
4. ΜΜΕ: Τα ΜΜΕ δημιουργούν και προβάλλουν νεολογισμούς, τους οποίους οι νέοι, έχοντας έμφυτη την τάση της μίμησης, υιοθετούν εύκολα.
5. Συνοχή νεανικών ομάδων: Η αργό των νέων είναι ένας κώδικας επικοινωνίας, μια «μυστική» γλώσσα που εξασφαλίζει τη συνοχή και την αναγνώριση των μελών μιας νεανικής ομάδας (π.χ. οπαδοί μιας ποδοσφαιρικής ομάδας, «φαν» ενός είδους μουσικής κτλ.).
6. Γλωσσική συρρίκνωση: Η κοινωνία δεν φρόντισε να διδάξει στους νέους τον πλούτο της γλώσσας αλλά και τους κινδύνους που ελλοχεύουν από την ευρεία χρήση της αργκό..
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου